کارشناس رسمی دادگستری داروسازی / کارشناس رسمی دادگستری سم‌شناسی
کارشناس رسمی دادگستری داروسازی یا کارشناس رسمی دادگستری سم‌شناسی ازنظر صلاحیت هر دو در گروه تخصصی امور پزشکی، دارویی و غذایی قرارمی گیرند که به جهت گستردگی موضوع و اهمیت آن چون مستقیماً با سلامت و جان مردم ارتباط دارد یا غیرمستقیم در تولیدات مواد غذایی و دارویی که بازهم با سلامت مردم در ارتباط است بنابراین در بسیاری موارد موردنیاز متقاضیان می باشد، کارشناس پس از دریافت پروانه فعالیت حرفه‌ای به‌عنوان کارشناس رسمی دادگستری در عناوین حوزه فعالیت باید صلاحیت‌های مربوطه را اخذ نماید.
5 مورد از عناوین صلاحیت کارشناس رسمی داروسازی و سم‌شناسی:
1- بررسی و ارزیابی مواد اولیه فراورده‌های داروئی، بهداشت و آرایشی
2- بررسی و ارزیابی اقلام داروئی، بهداشت و آرایشی
3- بررسی و اظهارنظر در مورد مواد اعتیاد آور و تشخیص مسمومیت‌های داروئی
4- بررسی و ارزیابی فراورده‌های بیولوژیک
5- تعیین حق الامتیازها و پروانه داروخانه‌ها
اقلام دارویی، آرایشی، بهداشتی و فرآورده‌های بیولوژیک امروزه تنوع زیاد و روبه افزایشی دارد و گستره توزیع و اثرگذاری این محصولات در کل کشور هست و اکثر استفاده‌کنندگان این محصولات هیچ‌گونه دانش و اطلاعاتی از کیفیت، ساختار و مواد تشکیل‌دهنده این محصولات و اثرات ناشی از مصرف آن را ندارند، بنابراین کار سیستم‌های نظارتی و کارشناسان این رشته مخصوصاً کارشناس داروسازی و سم‌شناسی بسیار حائز اهمیت است، زیرا این موضوعات مستقیماً با سلامت افراد جامعه در ارتباط هست. کسب سود بالا، درآمد و منافع شخصی عده‌ای را تحریک می‌کند تا با خطر انداختن سلامت مردم، فقط منافع شخصی خود را دنبال کنند، تعداد زیاد و متنوعی از پرونده‌های قضایی در حوزه سلامت و بهداشت در محاکم قضایی موضوع در جریان است، تخصص و شناخت کافی در رشته‌های داروسازی و سم‌شناسی از حداقل‌های دانش لازم جهت ورود به این رشته کارشناسی هست، امروزه سموم دفع آفات نباتی به نحو چشم‌گیری متنوع و زیاد شده و عدم نظارت در نحوه استفاده از این سموم در برخی از مناطق کشاورزی و محصولات کشاورزی که همواره محیط‌های عاری از آلودگی بودند موجب بروز بیماری‌های زیادی ازجمله سرطان در طیف‌های وسیعی شده است و این موضوع اهمیت کنترل و بررسی چنین مواردی را در حوزه کاری پزشکی، دارویی و غذایی توسط کارشناسان رسمی داروسازی و سم‌شناسی را نشان می‌دهد.
به‌طور خلاصه شرح صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته داروسازی و سم‌شناسی بیان می‌شود:
- بررسی و اظهارنظر در مورد قصورات مرتبط با دارو، سموم، مواد مخدر و روان‌گردان، مایعات الکل دار
- بررسی فراورده‌های بهداشتی و آرایشی ازنظر کمیت، کیفیت، قیمت، شرایط نگهداری و انتقال، تداخلات
- بررسی و نظارت فروشگاه‌ها، داروخانه‌ها و مراکز درمانی و تشخیص طبی، کارگاه‌ها و کارخانجات تولیدکننده دارو، شرکت‌های پخش‌کننده و در هنگام کشف آن‌ها توسط مراجع قضایی و انتظامی
- بررسی و ارزیابی نمونه‌های ارسالی ناشی از مسمومیت دارو و سموم
استفاده نادرست و بدون مشاوره پزشک یا متخصص از دارو برای درمان یا استفاده از سموم جهت دفع آفات و حشرات و جوندگان در بحث کشاورزی و محصولات غذایی عامل بروز آسیب‌های جدی به‌سلامت انسان و سایر جانداران شده است درواقع واژه اوردز در اصطلاح پزشکی به استفاده بیش‌ازحد مطلوب و استاندارد از دارو هست. تعدد دارو و سموم و عدم شناخت در این حوزه مهم‌ترین دلیل مراجعه به کارشناس رسمی دادگستری داروسازی و سم‌شناسی هست. مواردی همانند اخذ مشاور در مورد میزان مصرف بهینه سموم در کشاورزی و یا استاندارد مصرف دارو و یا تعیین ارزش دارو و سم، ارزیابی و تعیین ارزش داروهای یک داروخانه یا ارزیابی پروانه‌های متخصصین مانند مسئول فنی داروخانه یا ارزیابی یا تعیین بهای برند یک داروخانه بیشترین موضوعاتی است که برای آن به کارشناس رسمی داروسازی مراجعه می‌کنند.
تفاوت دو رشته کارشناس رسمی داروسازی و کارشناس رسمی سم‌شناسی
این دو رشته کارشناسی در یک گروه کارشناسی امور پزشکی، دارویی و غذایی قرارگرفته‌اند به دلیل مشابهاتی که باهم دارند اما تفاوت‌های عمده‌ای نیز باهم دارند و آن این است که دارو برای حفظ جان افراد است و سم از بین برنده جان افراد، اتفاقاتی که در مسائل جنایی رخ می‌دهد موضوعات آسیب‌ها یا قتل‌هایی که از طریق مسمومیت با دارو و سم شکل‌گرفته اهمیت بسزایی دارد و کارشناسان رسمی با شرکت در کمیسیون‌های داروسازی و سم‌شناسی که از طریق محاکم به آن‌ها ابلاغ می‌شود و به بررسی و ارزیابی نمونه‌های ارسالی سموم و تأثیرات ناشی از مسمومیت دارو و سم رخ می‌دهد اظهارنظر کنند. پزشکان قانونی هم مشابه این کار را انجام می‌دهند ولی آن‌ها به تأثیری که سم در بافت‌های بدن دارد اظهارنظر می‌کنند اما کارشناسان رسمی دادگستری بر اساس تأثیرات و نمونه‌برداری‌های سم و دارو، نوع آن را شناسایی می‌کنند. بررسی فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی و ورود داروهای تقلبی عامل در بیشتر مواقع عامل این موضوع است و در بسیاری از موارد اظهارنظر کارشناسی در مورد صحت تولید یک محصول بهداشتی و یا اینکه آسیب‌های جانبی یا تبعات جانبی استفاده از آن در چه حدی هست توسط کارشناس رسمی داروسازی یا کارشناس رسمی سم‌شناسی تعیین می‌شود، درمحاکم حقوقی هم پرونده‌هایی با موضوع سوءمصرف یا مصرف ناصحیح یا تأثیر نامطلوب دارو در استفاده عادی بر پوست یا اندام‌های انسان در جریان هست که با مراجعه آسیب دیدگان این موضوع به دادگاه و اعلام‌جرم علیه واردکنندگان آن دارو یا تولیدکنندگان آن دارو در حال بررسی است بنابراین موضوع نحوه‌ی فروش دارو یا محصولات آرایشی بهداشتی در فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها و یا روند ارائه مجوز به آن‌ها و بهره‌برداری از آن‌ها در مراکز درمانی و تشخیص طبی موضوع بسیار مهمی است که وظیفه کارشناسان رسمی دادگستری در این حوزه هست حتی بازدید، ارزیابی و بررسی از روند تولید محصولات آرایشی بهداشتی و دارویی در کارگاه‌ها و کارخانجات تولیدکننده امری است که کارشناسان این رشته بر عهده‌دارند و یا مواردی مانند کشف داروهای غیرمجاز و بررسی علائم یا آثار استفاده از آن‌ها توسط کارشناسان رشته داروسازی و سم‌شناسی بنا به درخواست مراجع قضایی و انتظامی انجام می‌شود.