کارشناس رسمی دادگستری باستان‌شناسی و ارزیابی بناهای تاریخی
کارشناس رسمی دادگستری باستان‌شناسی یکی از رشته‌های جذاب و پراهمیت، در گروه کارشناسان رسمی دادگستری می‌باشد. درواقع این رشته تلفیقی از رشته‌های عمران (راه و ساختمان) و معماری می‌باشد. افرادی که در این رشته می‌شوند در صورت آشنایی بیشتری با رشته‌های شهرسازی، نقشه‌برداری، فیزیک، شیمی، معدن و علوم ازجمله جغرافیای طبیعی و انسانی، فرهنگ و تمدن بسیار موفق‌تر خواهند بود؛ زیرا شناخت دنیای باستان و درک بهتر آن نیازمند بهره‌وری از انواع علوم به‌هم‌پیوسته می‌باشد.
- کارشناس رسمی ابنیه و آثار باستانی، ازنظر صلاحیت در گروه تخصصی راه و ساختمان دارد. ابنیه و آثار باستانی در کشوری تاریخی مثل ایران تقریباً در سرتاسر کشور به چشم می‌خورد و این به جهت غنای تاریخی و تمدن باستانی این مهد کهن می‌باشد،
ابنیه و آثار باستانی و به‌عنوان میراثی کهن از گذشته به ما ارث رسیده و حفظ این میراث کن وظیفه تمامی افراد جامعه است. موضوعات مرتبط با آثار باستانی به دلیل مباحث تاریخی و باستانی بسیار اهمیت دارد همچنین تخصص در این صلاحیت به دلیل موضوعات و پرونده‌های تخصصی این بخش قطعاً جزو موارد نادر در حوزه‌های تخصصی کارشناسی است که بخش عموم مردم از آن بی‌اطلاع هستند. درنتیجه در بسیاری از موارد موردنیاز متقاضیان و خصوصاً متخصصان می‌باشد، کارشناس رسمی امور ثبتی، پس از اخذ پروانه فعالیت به‌عنوان کارشناس رسمی دادگستری در عناوین حوزه فعالیت باید صلاحیت‌های موردنیاز را اخذ کند.
تعیین قدمت آثار باستانی
وجود ابنیه و ساختمان‌های باستانی و همچنین بناهای با قدمت زیاد در کشورمان ایران که ازنظر تاریخی و هویت اجتماعی دارای اهمیت و ارزش زیادی می‌باشد، باعث شده طبق قانون، حفظ این آثار و ابنیه از وظایف سازمان میراث فرهنگی باشد و حراست از این سرمایه‌های ملی از وظایف تمامی ایرانیان وطن‌دوست است. به دلیل منافع شخصی و ارزش بالای این آثار و ابنیه تاریخی همواره منفعت‌طلبان را تحریک می‌کند تا با از بین بردن این آثار به منافع شخصی خود برسند
- ابنیه و ساختمان‌های تاریخی که بخشی از هویت تاریخی و فرهنگ این مرزوبوم است در شهرهای متعددی همانند تهران، قزوین، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز، اردبیل و …وجود دارد باوجود اهمیت این آثارمی بینم که در معرض دست‌اندازی سودجویان و زمین‌خواران می‌باشد ابنیه و آثار باستانی ملی در کشورمان که به‌عنوان آثار ملی و جهانی ثبت‌شده در سازمان یونسکو می‌باشند از درجات اهمیت خاص و طبقه‌بندی‌شده‌ای برخوردارند، حفظ و حراست از آثار و ابنیه باستانی در اولویت نخست است.
کارشناس آثار باستانی با اشراف کامل به تاریخ ایران‌زمین از دوران باستان تا تاریخ معاصرمی‌توانند با داشتن دانش لازم در مورد شناخت تمایز و تشخیص هریک از این آثار در مواردی که به‌عنوان کارشناس رسمی در پرونده‌های اختلافی و پرونده‌های دارای اختلاف در سیستم قضایی به‌عنوان مرجع اظهارنظر کارشناسی آثار باستانی را انجام دهند تشریح و اعلام نظر در مورد بناهای تاریخی و باستانی از وظایف کارشناسان رسمی دادگستری در این رشته می‌باشد.
عناوین و شرح صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری ابنیه و آثار باستانی در ادامه بیان می‌شود مجموعه پارسی کارشناس با گزینش‌های تخصصی از بین کارشناسان این رشته، همکارانی را با شرایط و سوابق بسیار درخشان و عالی به‌عنوان همکار جذب نموده و در کلیه مواردی که نیاز به اظهارنظر کارشناسی در حوزه‌های تخصصی رشته ابنیه و آثار باستانی باشد، آماده ارائه خدمات به شخصیت‌های حقیقی و حقوقی است
کارشناس رسمی باستان‌شناسی دارای چه صلاحیت‌هایی می‌باشد؟
کارشناس رسمی دادگستری آثار باستانی بر اساس تجربه و باگذشت زمان، می‌توانند صلاحیت‌های زیر را کسب کند:
-تعیین ارزش بناهای تاریخی و کارشناسی در این مورد
-کارشناسی و اعلام نظر درباره دعاوی مطروحه جهت ثبت ابنیه تاریخی و باستانی و ارزیابی بناهای تاریخی در فهرست آثار ملی
-تشخیص اصالت اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی- تاریخی و تعیین عرصه و حریم آن‌ها
-ارزیابی و تعیین ارزش بناها ی تاریخی و تشخیص عوامل تأثیرگذار بر حفاظت آن‌ها
-تعیین قدمت و ارزیابی سبک‌های هنری، آذین‌ها و یادمان‌های تاریخی
-تعیین قدمت کتب و اسناد تاریخی و وقف نامه‌ها یا نقاشی‌ها و آذین‌بندی‌ها
-رسیدگی به اختلافات فی‌مابین مشاوران، کارفرمایان و پیمانکاران در امور تخصصی مرمت و احیا بناها در بافتهای قدیمی و تاریخی
-ارزیابی دستورالعمل‌ها و مصوبات مربوط به خدمات ایران‌گردی و جهانگردی
-ارزیابی شاخص‌ها و امتیازات مربوط به رده‌بندی درجات اقامتگاه‌ها و مهمان‌پذیرها بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی
-ارزیابی بنای تاریخی و بافتهای کهن شهری
-تفسیر عکس‌ها، نقشه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای که مربوط به بناها، محوطه‌ها و بافت های قدیم و تاریخی می‌باشد
-تشخیص حدود مالکیت ازنظر حدود و ابعاد در مساحی املاک تاریخی
-تفکیک، تجمیع، افراز، اجرا و تهیه طرح و نقشه مربوط به عرصه و حریم بناها و بافتهای قدیمی و تاریخی
-اظهارنظر کارشناسی در دعاوی مربوط به حفاظت و صیانت از ارزش‌های فرهنگی ابنیه، آثار و میراث فرهنگی و گردشگری
-ارزیابی و اظهارنظر در مورد طرح‌های جامع، تفصیلی و عمرانی شهری در خصوص بافتهای قدیم و تاریخی
آیا مالک می‌تواند تغییراتی به نمای ساختمانی خود که جزو آثار باستانی است اعمال کند؟
سازمان میراث فرهنگی دارای ضوابطی است که ساخت‌وساز و تعمیر ساختمان‌های قدیمی در محدوده بافت معاصر باید بر اساس آن باشد. به‌صرف مالک بودن نمی‌توان هر نوع تغییراتی که طبق سلیقه مالک است در ساختمان یا نمای آن اعمال کرد.
در شرایط عادی و در مناطق غیر خاص این موضوع به شهرداری و واحد شهرسازی ارتباط دارد؛ اما در بافتهای تاریخی و معاصر موضوع کمی فرق می‌کند. برای تغییرات حتی جزئی در نمای ساختمان یا بازسازی و تخریب و نوسازی نیاز به مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌باشد.
هدف از این سیاست‌گذاری‌های جهت حفظ بافت تاریخی آن ناحیه می‌باشد. مهم است بدانید که بدون مشاوره کارشناسی در جنین مناطقی دست به هیچ‌گونه تغییراتی نزنید به دلیل اینکه می‌تواند منجر به خسارت به بافت یا حتی جریمه‌های سنگین برای شما شود.
7 موردی که کارشناسان موردبررسی قرار می‌دهند عبارت‌اند از:
1-شناسایی مکان‌های باستانی جهت مطالعه با استفاده از روش‌های نقشه‌برداری و تصویربرداری هوایی
2-شرکت در برنامه‌های کاوش و حفاری به‌عنوان عضوی از یک گروه
3-ارائه گزارش درباره مکان‌ها و اشیای یافت شده تاریخی از طریق عکاسی، نقشه‌کشی و دسته‌بندی اشیا یافت شده
4-استفاده از تجهیزات و ابزار آزمایشگاهی برای ارزیابی اشیای یافت شده
5-استفاده از کامپیوتر برای شبیه‌سازی مکان‌های باستانی
6-ارائه گزارش‌های رسمی از نتایج تحقیقات و بررسی‌ها
7-دسته‌بندی و نمایش آثار باستانی در موزه‌ها