کارشناس رسمی دادگستری استحکام بنادرواقع بررسی در خصوص وضعیت استحکام ساختمان یا پایداری بنا را انجام می‌دهد جهت دریافت گزارش استحکام بنا یا پایداری بنا، باید عواملی همانند مقاومت ساختمان، مکانیک خاک و کنترل کیفی مقاومت زمین، پارامترهای مؤثر در آسیب سازه به هنگام زلزله، تأسیسات الکتریکی و مکانیکی، اجرای صحیح، مصالح ساختمانی استاندارد، استحکام دیوارها، ایمنی در برابر حریق و نهایتاً به‌کارگیری دستورالعمل‌های استاندارد در صنعت ساختمان توسط کارشناس رسمی دادگستری بررسی شود، همچنین کارشناس رسمی دادگستری با بررسی مواردی همانند ستون‌ها، دیوارها و فونداسیون و سازه ساختمان مذکور و اعلام ایستایی و پایداری ساختمان در رابطه با کلیه نیروهاي وارده مطابق مقررات ملی ساختمان در ایران و طبق ضوابط و آیین‌نامه‌های سازمان مسکن و شهرسازي اقدام به ارائه گزارش رسمی استحکام بنا می‌کند.
گزارش استحکام بنا یا برگه پایداری بنا چیست؟
با افزایش جمعیت و مهاجرت به شهرهای بزرگ‌تر تغییراتی در نحوه مدیریت شهرها و روستاها به وجود آمده و نحوه استفاده از بنا شامل قوانین جدیدتری می‌شود این نکته مهم است که بدانید قبل از سال ۷۰ اکثر ساختمان‌ها فاقد مهندس ناظر بودند و اغلب ساختمان‌ها به‌صورت معمار ساز یا بسازبفروشی ساخته می‌شدند و بعضاً فاقد پایان کار از شهرداری بودند و در مواردی هم در اثر مرور زمان کاربری ملک از مسکونی به تجاری یا اداری تغییریافته در حاشیه شهرها که قبلاً جزو حریم شهر نبوده املاک در حال ساخته شدند هستند. مالکین این قبیل املاک با توجه به نیاز خود جهت نوسازی یا تخریب یا انتقال ملک نیازمند به پایان کار و انجام امور شهرداری می‌شوند
شهرداری با توجه به قوانین تصویب‌شده در جهت رفع مسئولیت از خود، مالک را ملزم به ارائه برگه تأییدیه مهندس ذیصلاح می‌کند که اصطلاحاً به این برگه تأیید استحکام بنا یا استحکام ساختمان می‌گویند و طی این برگه کارشناس رسمی املاک اعلام می‌کند که ازملک موردنظر بازدید کرده و پایداری ساختمان موردنظر را گواهی می‌کند و چنانچه در اگر هنگام استفاده ازملک مذبور به سبب عدم پایداری ساختمان حادثه‌ای رخ دهد کارشناس مربوطه مسئول حادثه تشخیص داده خواهد شد.
گزارش استحکام بنا در چه مواردی نیاز است؟
تقاضای ارائه گزارش استحکام بنا در موارد زیر از سوی سازمان‌های ذی‌ربط موردنیاز می‌باشد:
-اخذ پایان کار در ساختمان‌های قدیمی‌ساز و آپارتمان‌ها
-تعویض مهندس ناظر
-تغییر کاربری املاک همانند مسکونی به اداری، تجاری و آموزشی، پارکینگ به مسکونی و برعکس و هر نوع تغییر کاربری که با کاربری پایان کار قبلی مغایر باشد
-بازسازی ملک و اعمال تغییرات کلی در ساختمان
-اضافه و توسعه بنا، یا حذف طبقه و کسر بنا
-اخذ مجوز جهت دایر کردن مهدکودک، مدرسه، خانه سالمندان، دانشگاه، آموزشگاه، باشگاه و مکان ورزشی
-تمدید و یا ابطال پروانه
-بلامانع بودن ناحیه و شهرسازی
-جهت ارائه عدم خلاف
-در صورت ریزش یا تخریب بخشی از بنای قدیمی
-عدم انطباق وضع موجود ملک با نقشه‌های مصوب سازه و یا معماری
-تشخیص مهندس ناظر
-فوت و یا انصراف ناظر قبلی ملک (شامل همه املاک که شروع به کار از شهرداری گرفته‌اند می‌شود)
اقدامات انجام‌شده از طرف مهندس ناظر جهت ارائه برگه استحکام بنا:
توافق با مالک و پرداخت هزینه از سوی مالک به مهندس یا کارشناس رسمی املاک جهت بازدید ملک در تهیه عکس و جمع‌آوری مدارک اولیه
کارشناسی و بررسی مدارک و بررسی استحکام ساختمان با توجه به مدارک و شواهد موجود (شامل نقشه‌های وضع موجود و نقشه یو تی ام هست و در صورت نیاز دستور انجام آزمایش‌های مربوطه) که به مالک ابلاغ می‌گردد
بازدید از محل چاه‌های موجود در ملک که در صورت غفلت حوادث زیادی به بار آورد، بازدید محل‌های خروج آب باران از ساختمان، بازدید از پشت‌بام و کلیه محل‌های ساختمان، بررسی هرگونه شکست دیوار، شکست سقف، ترک و ریزش که باید دقیق و با حساسیت موردبررسی قرار گیرد
بررسی پله‌ها، نرده‌ها، جان‌پناه‌ها، پنجره‌ها و درب‌ها که حتماً باید توسط کارشناس رسمی مورد بازرسی قرار گیرد
در املاک تخلیه باید مورد بازرسی ازلحاظ درب ورودی، نرده‌های حفاظ، سیم، سیم‌های برق، لوله‌های آب و شیرآلات ولوله‌های گاز قرار گیرد تمامی این موارد مهم هستند
بررسی سنگ نما و سنگ‌های قرنیز و در صورت مشاهده هرگونه علامت تغییر رنگ و شل شدن یا افتادگی، مالک ملزم به رفع ایراد و نواقص می‌شود
کارشناس رسمی دادگستری استحکام بنا کیست؟
کارشناس رسمی دادگستری استحکام بنا جهت ارائه گزارش استحکام بنا حتماً باید دارای صلاحیت طراحی و نظارت در رشته عمران باشد. درنتیجه مجموعه پارسی کارشناس با همکاری تعدادی از کارشناسان رسمی دادگستری که اعضاء پایه‌یک سازمان نظام‌مهندسی و مهندسین مشاور پایه‌یک می‌باشند یا از مهندسین با تحصیلات دانشگاهی فوق‌لیسانس و دکتری و اساتید دانشگاه‌ها در رشته‌های مهندسی عمران، مهندسی سازه، مهندسی سازه‌های هیدرولیکی مهندسی زلزله، مهندسی راه ترابری، مهندسی مکانیک خاک وپی، مهندسی آب، مهندسی سازه‌های دریایی، مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، مهندسی نقشه‌برداری ( ژئودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط‌زیست، مهندسی بهره‌برداری راه‌آهن، مهندسی خط و ابنیه راه‌آهن، مهندسی عمران – تأسیسات آبی، دبیر فنی عمران، تربیت دبیر فنی عمران و دبیر فنی عمران، ساختمان و مهندسین نقشه‌برداری می‌باشند آماده انجام امور کارشناسی به‌صورت تخصصی در سطح کشور می‌باشند.
چه عواملی استحکام بنا ساختمان را تهدید می‌کند؟
طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری، ساختمان یک سرمایه ملی محسوب می‌شود و تمامی اجزای ساختمان که شامل بخش‌های مختلف معماری، سازه، تأسیسات برقی و تأسیسات مکانیکی می‌شود احتمالاً در طول عمر مفید خود، تحت بارهای مختلف قرار می‌گیرد و همچنین براثر عوامل جوی و خطرات طبیعی همانند زلزله، سیل، طوفان یا غیرطبیعی همانند انفجار، حملات تروریستی یا نظامی یا حتی قصور در نگهداری و بهره‌برداری نامناسب و تغییر کاربری غیرمجاز دچار آسیب و خسارت می‌شود یا براثر عواملی همانند عدم کنترل و بازرسی‌های ادواری از شرایط بهره‌برداری تأسیسات برقی و مکانیکی و پایداری قطعات نما و سایر اجزای الحاقی ساختمان، عدم کنترل شرایط پی، مشخصات ساخت گاه، کنترل‌های لازم در ساخت گاه مجاورین که در حال ساخت یا تجدید بنا باشند، ممکن است دچار آسیب‌های مختلف شود یا فرسودگی زودرس در ساختمان ایجاد شود و یا سطح عملکرد مورد انتظار در ساختمان موردنظر پایین بیاید و تمامی این موارد می‌تواند ایمنی ساکنین و بهره‌برداران از آن و حتی مجاورین این املاک را تحت‌الشعاع قرار دهد.
در بحث استحکام بنا بهتر است واقع‌بین باشیم!
در بحث استحکام بنا فرض بر این است که در طراحی، ساخت و استحکام بنا ساختمان، در زمان طراحی، قوانین و مقررات حاکم در آن‌ها رعایت شده و در طول بهره‌برداری از ساختمان در مدت عمر مفید آن نیز، سطح عملکرد صحیح مورد انتظار با انجام بازبینی و کنترل‌های لازم کنترل‌شده و در صورت تغییر در مقررات و قوانین حاکم یا فرسودگی در ساختمان، تعمیرات و یا تقویت اجزای آسیب‌دیده در قالب طرح‌های بهسازی و یا مراقبت و نگهداری ساختمان‌ها و بناها تهیه و اجراشده است ولی واقعیات فعلی جامعه خلاف این باور می‌باشد و شاهد ساختمان‌های مستحکم سابق هستیم و بعضاً عدم رعایت ضوابط و مقررات خود عامل تولید ساختمان‌های غیر مستحکم شده است.
- بدیهی است هدف از وضع مقررات و الزام بر رعایت آن‌ها، تأمین شرایط ایمنی، پایایی ساختمان و قابلیت بهره‌برداری مناسب جهت آسایش ساکنین می‌باشد. قبل از انقلاب قوانین و مقررات مختلفی در حوزه ساختمان وجود داشت به‌عنوان‌مثال قانون نظام معماری و ساختمانی تصویب و بعد از انقلاب قانون نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ۲۲ جایگزین آن شد
قوانین استحکام بنا چیست؟
از مهم‌ترین و مبسوط ترین مقررات لازم‌الاجرا در کشور در حوزه کارشناس رسمی استحکام بنا که با استناد به قانون نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان تدوین‌شده است مقررات ملی ساختمان می‌باشد که باید در محاسبه، طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری ساختمان‌ها به‌منظور تأمین ایمنی، بهداشت و بهره‌برداری مناسب جهت آسایش و صرفه اقتصادی و صرفه انرژی رعایت شود. با مرور قوانین و مقررات مختلف مشخص می‌شود که استحکام بنا و پایداری ساختمان و بررسی آن موضوع نظر قانون‌گذار و تدوین‌کنندگان مقررات حوزه مهندسی بوده است که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
- مباحث مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد ۲۳۱۱ ۳
- تصویب‌نامه طرح راهبردی حفاظت از زیرساخت‌های کشور و مباحث به شماره ۲۳۱۵
- تبصره ۶ ماده ۰۱۱ قانون شهرداری
- تاب‌آوری، پایداری، حفاظت از زیرساخت با اشاره به وظایف دستگاه‌های اجرایی جزء ۳ از بند ب ماده ۳۱ قانون برنامه چهارم توسعه
- ماده ۰۳ قانون تملک آپارتمان‌ها الحاقی ۲۰۰ از تبصره ۶ قانون بودجه کشور
مباحث ذکرشده مربوط به بافت فرسوده شهری و ضوابط تشخیص بافت های فرسوده و بازآفرینی شهری در ضوابط و مقررات مختلف و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری می‌باشد همچنین ارتباط اهمیت تشخیص استحکام بنا در سیاست‌های بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت فرسوده و همچنین مقاوم‌سازی ساختمان می‌باشد
با نگاهی به قوانین و مقررات، پیشینه اهمیت استحکام بنا و ساختمان و کارشناس رسمی دادگستری استحکام بنا و پایداری ساختمان آشکارشده و همچنین ابلاغ سیاست‌های کلی و راهبردی برای مقابله با حوادث و تهدیدات با الزام بر تدوین راهکارهای کاهش خطرپذیری و بهینه‌سازی استحکام ساختمان‌ها و ابنیه نیز اهمیت این بحث را بیش‌ازپیش آشکار کرده است.
بنابراین شاهدیم شورای تدوین مقررات ملی ساختمان نیز با درک اهمیت دوچندان موضوع استحکام بنا یا استحکام ساختمان و ضمن تأکید بر ضرورت تدوین مباحث جدید دیگر، با تهیه و تدوین پیش‌نویس مبحث ۲۳ مقررات ملی ساختمان ارزیابی و بهسازی ساختمان‌های موجود ( برحسب ضرورت‌ها)، درصدد ارتقاء تعداد مباحث مقررات ملی ساختمان می‌باشد.
تعریف استحکام بنا یا پایداری بنا
جهت تعریف استحکام بنا و پایداری ساختمان، معرفی واژه‌های فنی پیش‌نیاز ضروری است و بر همین اساس می‌توان به تعریف دقیقی از استحکام بنا دست‌یافت. باید بدانیم که در هیچ‌کدام از مقررات و قوانین مرتبط، تعریف خاصی از استحکام بنا و ساختمان ارائه نشده اما در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت: هر ساختمان در طول عمر مفید خود تحت‌فشار و بارهای مختلفی قرار می‌گیرد. طراحان ساختمان میزان و نوع بارهای وارده بر ساختمان را بر اساس اصول مهندسی، نوع ساخت گاه، سطح عملکرد مورد انتظار و درجه خطرپذیری ساختمان مشخص می‌کنند و بر همین اساس نیز اجزاء این بحث طراحی می‌شود
تعریف گروه‌بندی بارها طبق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان:
بارهای وارده اعم از بارهای ثقلی و محیطی (بارهای مرده، زنده، خاک و فشار آب زیرزمینی، سیل، برف، یخ، باد و زلزله، صاعقه (بارهای خود کرنشی) ناشی از اختلاف دما، نشست نسبی بین نقاط مختلف ساختمان، رطوبت، خزش و جمع شدگی در اجزاء یا بارهای ناشی از حوادث غیرعادی مثل انفجار، حملات نظامی، عملیات خرابکارانه و امنیتی
می‌دانیم که منشأ بارهای وارده یا دارای منشأ انسانی هستند و یا ناشی از طبیعت، به عبارت دیگر یعنی اینکه بارها یا مصنوعی هستند و یا ژئو فیزیکی. بارهای طبیعی همانند جاذبه زمین، زلزله، باد، آب، خاک، تغییر حرارت و غیره که حسب مورد می‌توانند ماهیتی استاتیک (ثابت) و یا دینامیک (متغیر) داشته باشند و بارهای با منشأ انسانی می‌توانند بارهای حاصل از حرکت ماشین‌آلات، انفجار، حملات نظامی یا تروریستی، برخورد اجسام و اشیاء و غیره باشند.
مشخصات اصلی هر ساختمان عبارت است از:
- سختی: عامل محدودکننده‌ی تغییر مکان جانبی است
- مقاومت: میزان آسیب را در سازه کنترل می‌کند
- شکل‌پذیری: برای جلوگیری از انهدام سازه، ضروری است
این سه عامل در سازه با عنوان ظرفیت شناخته می‌شود. ظرفیت سختی، ظرفیت مقاومت و ظرفیت شکل‌پذیری به مشخصات مصالح، ابعاد و شکل مقاطع اعضا و نوع سازه بستگی دارد.
با افزایش ابعاد مقطع و یا افزایش مقاومت مصالح، می‌توان ظرفیت سختی و ظرفیت مقاومت سازه را افزایش داد. افزایش ظرفیت شکل‌پذیری، عمدتاً به‌وسیله‌ی جزئیات اجرایی امکان‌پذیر است فرضاً برای مقابله با نیروی زلزله، سطوح خاصی از مشخصه‌های فوق موردنیاز است که به نیاز سختی، نیاز مقاومت و نیاز شکل‌پذیری معروف هستند. نیازهای فوق، عمدتاً به سطوح مختلف زلزله و سطح عملکرد مورد انتظار بستگی دارند. ۳ معیار عبارت‌اند از پذیرش رفتار سازه‌ای، تأمین سطح عملکرد سازه‌ای و محدودیت تغییر شکل اعضا و محدودیت تغییر شکل جانبی نسبی طبقات.
بدون دیدگاه